Gazetemizin 6 Kasım 2020 Cuma günü yayınlanan nüshasında, Serikin adı Yine Yok başlıklı bir köşe yazısı yazmıştık.
Coğrafi işaretli ürünlerde, Antalyada 7si alınmış, 12si de başvuru halinde toplam 19 ürün var. Bu ürünler Antalya merkez (5 ilçe) ile Gazipaşadan Finikeye Manavgattan Korkuteline dağılıyor. Serikten yine bir şey yok Serikin adı yine yok Serikte hiçbir şey yok mu? Şeklinde başlayan giriş ile kaleme aldığımız yazımızda birçok konuda uzun yıllardır geri planda kalan Serik ilçesinin coğrafi işaretli ürün olarak nitelenen; geleneksel, bu yöreye ait ya da sembol olabilecek bir ürünün neden olmadığını, neden bu konuda başvuru olmadığını eleştirmiştik.
Kendi eleştirilerimize kendimiz cevap veriyoruz
Köşe yazımızın üzerinden geçen süreçte bu konu hakkında henüz bir öneri, bir girişim gelmediği için biz yine kendi eleştirilerimize, kendi sorularımıza kendimiz cevap bulmak için araştırmamızı yaptık.
Coğrafi işaretli ürünler konusunda Serik hangi ürün temsil edebilir diye kendi çapımızda, kendimize göre yapabildiğimiz araştırmada ilk olarak, Serik bıçağı hep gündemde bu olabilir dedik.
Ama bundan çok daha önemli olduğunu düşündüğümüz bir ürüne, hatta Serikte ileriki yıllarda festivale, tarım fuarına, ilçenin sembol markasına adını verebilecek bir ürünü olduğunu öğrendik. Bu şekilde ZİNGİTe ulaştık.
ZİNGİT Nedir?
Bilmeyenler için zingit nedir derseniz? Zingit endemik bir ürün olan Serik Armuduna verilen isimmiş. Bilimsel adının Pyrus serikensis olduğunu öğrendiğimiz ve Serikten başka hiçbir yerde yetişmeyen bir meyveymiş. Serik Kaymakamlığında yer alan bilgiye göre Serik'te kendi adıyla Serik Armudu olarak anılan bu bitki ile ilgili üniversitede tez bile yazılmış.
Zingit yani Serik Armudu ile ilgili Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde Serik Armudunun bazı morfolojik özellikleri ile yaprak uçucu bileşenlerinin belirlenmesi başlıklı tezde Serik armudu incelenmiş.
Nedenle başlayan sorular
Üniversite tezlerine konu olan Serikten başka hiçbir dünyanın hiçbir yerinde yetişmeyen bir ürüne sahip olan Serik ve Serikliler bugüne kadar neden bu ürünün coğrafi tescil için başvurmamışlar? Ya da neden bu ürünle ilgili; bir tanıtım bir festival, bir fuar, bir etkinlik düzenlenmemiş? Neden bu bitkiyi Serikin Türkiye'de ve dünyaca tanınmasını için böyle bir imkanı kimse kullanmamış? Neden hala kullanmıyoruz?
Bunun cevabı bende yok
Ben bilmiyorum. Bunun cevabı bende yok ki bu da bizim kusurumuz belki. Ama geçmişten bugüne Seriki yönetenler, Serik ile ilgili sözü olanlar, siyasiler, resmi kurum görevlileri, sivil toplum kurumları, kamuoyu vb. kim varsa bunun cevabını verebilmeli.
İnternet tabanlı bir araştırma yaptığınız zaman Serik Armudu ile ilgili haberlere ulaşabiliyoruz. Örneğin 2011 yılında yapılan bir haberde Kuşlar Köyünde bu anlamda bir ekiliş yapılmış. Haberde, Akdeniz Üniversitesi biyoloji bölümü üyesi Profesör Doktor Mustafa Gökçeoğlu bu bitkinin yanlı desek de yetişen bir meyve olduğunu belirterek koruma altına alındığını belirtmiş.
Haber şöyle devam ediyor, Serik Armudu'nun mimarlarından olan İstanbul Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Müdürü Prof. Dr. Adil Güner de, şunları kaydetti: 'Serik Armudu'nu yeniden yaşatmak için İstanbul'da bir çalışma yaptım. Bu çalışmaların ardından yetiştirdiğimiz fidanların ekimini geçtiğimiz yıl Serik'te gerçekleştirdik. Şimdi de bir yıl sonra ekmiş olduğumuz Serik Armudu'nun incelemesini yaptık. Amacımız yok olan Serik Armudu'nu yeniden Serik ve çevresinde yaşatmak. Bu fidanlar büyüdüğü zaman 10 metreye kadar uzunluğu, 60 santimetreye kadar gövdesi, mart ayında çiçek vermeye başlar eylül ve ekim ayında da meyve vermeye başlar.'
TÜBİTAK Bilim ve Teknikte de Serik Armudunu konu eden bir yayın yapılmış. TÜBİTAKın yayında Serik Armudu Gurnut olarak isimlendiriliyor.
Bir Marka Oluşturmak
Naçizane bizim görüşümüz bir an önce Serik Armudu konusunda bir çalışma yapılması. Bu Serike özel ürünün ülkemize ve dünyaya tanıtılması bunun bahçelerinin oluşturulması var olan olanların düzenlenmesi gibi çalışmalar yapılması gerekmekte.
Bahse konu ürün Serikte çoğaltılabilir, tarımsal ve ticari olarak devam edebilir. Ancak benim asıl derdim Serikin sembol bir marka ya sahip olması.
Düşünebiliyor musunuz? Dünyada başka yerde yetişmeyen tek bir ürüne sahipsiniz ve bölgenizde yılda milyonlarca yerli yabancı turist ağlıyorsunuz ama Seriki tanıtamıyorsunuz.
Ama böyle sene muhteşem bir imkanı kullanamıyorsunuz, kullanamıyoruz. Başka ilçelerde başka illerde ya da dünyanın başka ülkelerindeki kasabalarda böyle bir endemik ürün olsa onlar neler yaparlardı?
Haber: Osman Türkçe
